Việc nghiên cứu về các rối loạn chức năng gan rất là khó khăn vì tế bào gan không thể phát triển trong điều kiện của phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại ĐH Cambridge đã có thể giải quyết bằng cách tạo ra tế bào gan bị bệnh từ một mẫu nhỏ da người. Nghiên cứu cho thấy rằng tế bào gốc có thể được sử dụng để mô hình hóa một cách đa dạng các rối loạn do di truyền, mở ra một con đường cho việc nghiên cứu các bệnh gan mới và có thể điều trị dựa trên tế bào.
Tế bào gan người (nguồn: Bộ môn Mô học, ĐH Y khoa Jagiellonian)
Bệnh gan đang gia tăng
Ở Anh, bệnh gan là nguyên nhân thứ năm gây tử vong sau bệnh tim mạch, ung thư, đột quỵ, và bệnh hô hấp. Trong 30 năm qua, tỷ lệ tử vong do bệnh gan ở người trẻ và trung niên đã tăng lên 6 lần, với số lượng ca tử vong mỗi năm tăng 8-10%.
Đến năm 2012, vương quốc Anh dự kiến tỷ lệ tử vong do bệnh gan sẽ cao nhất châu Âu và không thể có hành động gì để giải quyết bệnh này, nó có thể vượt qua bệnh đột quỵ và bệnh mạch vành vốn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong vòng 10-20 năm tới. Ở Mỹ, có khoảng 25.000 ca tử vong do bệnh gan mỗi năm.
Phương pháp điều trị dựa trên tế bào?
Bằng việc tái tạo tế bào gan, các nhà nghiên cứu không chỉ khảo sát những gì đã xảy ra trong tế bào bị bệnh, họ còn có thể kiểm tra ảnh hưởng của các phương pháp điều trị đối với những tình trạng bệnh này. Hy vọng rằng nghiên cứu của họ sẽ tìm ra được phương pháp điều trị phù hợp cho từng cá nhân cụ thể và phương pháp điều trị dựa trên tế bào – khi các tế bào của bệnh nhân bị bệnh di truyền được “chữa khỏi” và cấy trở lại. Hơn nữa, vì quá trình này có thể được sử dụng để mô hình hóa tế bào từ các phần khác của cơ thể, phát hiện của họ có thể có tác động đối với những tình trạng ảnh hưởng đến các cơ quan khác.
Trong nghiên cứu của họ, các nhà khoa học đã sinh thiết da từ 7 bệnh nhân bị các bệnh gan di truyền khác nhau và 3 người khỏe mạnh. Sau đó họ tái lập trình các tế bào da để trở thành các tế bào gốc. Các tế bào gốc này sau đó được sử dụng để tạo ra các tế bào gan bị một loạt các bệnh gan khác nhau – đây là lần đầu tiên các bệnh gan được mô hình hóa bằng cách sử dụng các tế bào gốc – và tạo ra được các tế bào gan khỏe mạnh từ nhóm người khỏe mạnh.
Bác sĩ Tamir Rashid đến từ Phòng thí nghiệm Y học tái tạo, ĐH Cambridge, tác giả của các bài báo trình bày chi tiết phát hiện của nhóm nghiên cứu, nói rằng: nghiên cứu của chúng tôi sẽ củng cố cho khả năng có thể thay thế tình trạng thiếu hụt mô gan được hiến tặng – cũng như việc sử dụng các loại thuốc mới hay cách tiếp cận phương pháp điều trị dựa trên tế bào.
Phan Huỳnh Tiến Đạt (Y2009B-ĐHYKPNT)
(Dịch từ Gizmag)
(Dịch từ Gizmag)
